بازار آریا

آخرين مطالب

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی مقالات اقتصادی

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی
  بزرگنمايي:

بازار آریا - اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. - آریا بازار -
خبرگزاری تسنیم ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش35 _ موضوع علم اقتصاد، اگرچه در تعاریف مختلف اقتصاددانان متنوع است، اما در نهایت به یک مفهوم واحد بازمی‌گردد: بررسی رفتارهای اقتصادی انسان عقلایی در تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
چه ثروت را محور قرار دهیم، چه تولید و توزیع را، و چه رفتار انسان را، در نهایت، هدف علم اقتصاد، تحلیل و تبیین چگونگی تخصیص منابع محدود برای رفع نیازهای نامحدود انسان است.
در این زمینه بیشتر بخوانید
+ کدام اقتصاد اسلامی را برگزینیم؟
+ اقتصاد اسلامی، اثباتی یا هنجاری؟ اقتصاد اسلامی، همچون سایر شاخه‌های علم اقتصاد، به بررسی رفتارهای اقتصادی انسان می‌پردازد. این رفتارها، که در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله شکل می‌گیرند، می‌توانند بر پایه مفاهیم عقلی، نقلی یا تجربی استوار باشند و از ظن و گمان تا یقین متغیر باشند. تفاوت اصلی اقتصاد اسلامی با سایر مکاتب، تأثیر جهان‌بینی و ارزش‌های اسلامی بر این رفتارهاست. این تأثیر، هم در عناصر ذهنی انسان (مانند انگیزه‌ها و اهداف) و هم در عناصر عینی (مانند فناوری و منابع) نمود پیدا می‌کند و بر چگونگی تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات اثر می‌گذارد.
اقتصاد اسلامی، با تمرکز بر رفتار اقتصادی انسان مسلمان، از اقتصاد متعارف که بر رفتار انسان عقلایی مبتنی است، متمایز می‌شود. در حالی که اقتصاد متعارف به دنبال حداکثرسازی منفعت مادی است، اقتصاد اسلامی، رفتاری مبتنی بر ارزش‌های دینی را بررسی می‌کند. با این حال، هر دو مکتب، رفتارهای اقتصادی انسان را در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله مورد مطالعه قرار می‌دهند. تفاوت در نوع انسان مورد بررسی (انسان مسلمان در مقابل انسان عقلایی) منجر به نتایج و گزاره‌های متمایز می‌شود، اما اشتراکاتی نیز در رفتارهای اقتصادی وجود دارد. به این معنی که پیامدهای رفتار اقتصادی یک مسلمان به‌گونه‌ای و از آن یک انسان اقتصادی عقلایی به‏‌گونه دیگری خواهد بود.
با گسترش نفوذ هر یک از این دو مکتب، دایره شمول رفتارهای مقید به اسلامیت یا عقلانیت نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، چنانچه براساس آنچه در ادبیات دینی وجود دارد زمانی فرا برسد که کثیری از انسان‌‏های جهان به اسلام گرایش یافته و مسلمان بشوند. در آن صورت باز هم موضوع پیشنهادی برای اقتصاد اسلامی از توجیه لازم برخوردار است زیرا اقتصاد اسلامی موضوع خود را در رفتار مسلمانان تعریف کرده و حالا افزایش تعداد آنان که مسلمان هم شده‌‏اند مانعی بر سر راه "موضوع" در نظر گرفته شده نیست. همین بحث درباره گرایش جمعیت‏‌های بیشتری به عقلانیت اقتصادی هم مصداق دارد.
در علم اقتصاد، روش‌شناسی متأثر از موضوع علم است. اقتصاد متعارف با تکیه بر انسان عقلایی، از روش‌های عقلی، قیاسی و ریاضی بهره می‌برد. اما در اقتصاد اسلامی، با محوریت انسان مسلمان، روش‌های متنوع‌تری متناسب با مراحل تکامل و تغییرات درونی و بیرونی او مورد نیاز است.
مطالعه رفتار اقتصادی انسان مسلمان، به دلیل پویایی و پیچیدگی‌های ذاتی او، دشوارتر از مطالعه انسان عقلایی است. تغییر در ادراکات و کنش‌های انسان مسلمان، و همچنین تأثیرات اجتماعی، نیازمند روش‌های مطالعه متناسب با هر شرایط است. این امر، غیرواقعی بودن فروض ساده‌انگارانه اقتصاد متعارف را آشکار می‌سازد.
واقع‌بینی حکم می‌کند که تحولات جوهری انسان در نظر گرفته شود و به هنگام مطالعه رفتار اقتصادی انسان همان واقعیاتی که در زمان بررسی با آن مواجهیم مورد کنکاش قرار گیرد. مناسب است تفاوت این شیوه را با آنچه در اقتصاد متعارف مطرح است و برای انسان اقتصادی در هر سن و سال و با هر بینشی در زمان تعریف استانداردی در نظر گرفته می‌شود مقایسه کنید.
اقتصاد اسلامی، با تکیه بر فلسفه صدرایی، انسان را موجودی پویا و در حال تغییر مستمر می‌داند. این دیدگاه، انسان را از قالب ثابت و یکنواخت اقتصاد متعارف خارج می‌کند و او را به مثابه "بی‌شمار انسان" در نظر می‌گیرد که درجات صیرورت و کمال متفاوتی دارند.
این پویایی، تنوع کنش‌های اقتصادی انسان مسلمان را به دنبال دارد و امکان پیش‌بینی دقیق رفتار او را دشوار می‌سازد. در واقع، انسان اقتصادی اقتصاد متعارف، تنها یکی از حالات ممکن انسان در اقتصاد اسلامی است. گستره شمول انسان در اقتصاد اسلامی، اعم از انسان در اقتصاد متعارف است.
این دیدگاه، ضرورت توجه به تحولات جوهری انسان در مطالعات اقتصادی را یادآور می‌شود. اقتصاد اسلامی، با در نظر گرفتن این تحولات، به دنبال ارائه تصویری واقع‌بینانه‌تر از رفتار اقتصادی انسان است.
در اقتصاد اسلامی، همان‌طور که موضوع علم (انسان مسلمان) با انسان عقلایی اقتصاد متعارف متفاوت است، روش بررسی نیز گسترده‌تر و متنوع‌تر است. اقتصاد اسلامی، علاوه بر روش‌های عقلی و تجربی، از روش نقل (وحی) نیز بهره می‌برد. این تنوع روشی، ناشی از پویایی و پیچیدگی موضوع مورد مطالعه است. دکتر حسن سبحانی، در اثر خود با نام «ابهام‌زدایی از اقتصاد اسلامی» اشعار می‌دارد:
از آنجا که "موضوع" تعیین می‏‌کند "روش" چگونه باشد قاعدتاً با تغییرات در موضوع به دلیل تحولات در انسان، تغییرات در روش بررسی هم متصور خواهد بود. در آن صورت روش مورد کاربرد در علم اقتصاد روشی اخص از روش بررسی موضوع اقتصاد اسلامی می‌‏شود. یعنی درحالی‏‌که در اقتصاد اسلامی از روش نقل پشتیبان به وحی و از عقل پشتیبان به حتی تجربه در مواردی که ممکن است متناسب با شرایط موضوع باشد بهره‏‌برداری می‏شود، در علم اقتصاد این عقل پشتیبان به تجربه، به‌عنوان روش اعتبارسنجی و رسیدن به درجه‌‏ای قابل قبول از کاشفیت معرفت (علم) مکتسبه از واقعیات موجود است (ص 210 و 211).
اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. این گستره روش‌شناسی، به اقتصاد اسلامی امکان می‌دهد تا به تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از رفتارهای اقتصادی انسان مسلمان دست یابد.
انتهای پیام/

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1280355/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

جایگزین‌های سالم برای چای در ماه رمضان

ضررهایی که خوراکی‌های خیابانی به دنبال دارند

تنها ورزش مفید برای بهبود بی‌خوابی سالمندان

تکذیب ارتباط حزب‌الله با درگیری‌های مرز لبنان و سوریه

فضانوردان گیر افتاده در فضا بعد از بازگشت به زمین چه حالی دارند؟

سه نظامی وابسته به دولت موقت سوریه در مرز لبنان کشته شدند

ادامه امدادرسانی برای اطفای آتش در زریبار

گفت‌وگوی رئیس جمهور اوکراین و نخست‌وزیر کانادا درباره تحریم‌های روسیه

انحلال بانک‌های زیان‌ده یعنی دفن جسد متعفن‌شان؛ وضعیت اضطراری کفایت سرمایه برخی بانک‌ها

ادعای روبیو درباره مدت زمان حمله آمریکا به یمن

حمله هواپیماهای جنگی آمریکا به سواحل الحدیده یمن

ایجاد پیوندهای انسانی در دنیای تمام دیجیتال فردا

لعیا جنیدی، دبیرکل مرکز داوری اتاق ایران شد

رشد صنعت از لنز تولید

صعود تورم پیش‌نگر

ترکیه و سه‌‌‌‌‌ضلعی تامین انرژی

کاهش تولید فولاد در چین

نفوذ سیاست در ارز‌های دیجیتال

حرکت مبهم در وضعیت مبهم

سال نو، بورس نو؟

چگونه ترامپ باعث سقوط بازار سهام شد

فوت مرد 45 ساله به دلیل انفجار واحد مسکونی در قزوین

110 مصنوع طلای فاقد کد توقیف شد

محک مهمات طلایی

پیشتازی طلای سرخ در بازدهی

تورم تولید خودرو آرام گرفت

هزینه یک میلیارد یورویی تعرفه‌‌ها برای BMW

ترافیک تهران مطلوب است؟

گسترش شاعران متعهد و انقلابی جوان امید‌آفرین است

محکومیت حمله به یمن

رایزنی وزیر دفاع آمریکا و نخست‌وزیر عراق درباره تحولات منطقه

مشاغل تا سال 2030 به چه سمتی می‌‌‌روند؟

حل بحران نقدینگی بانک‌ها

آن که می‌دانست نمی‌داند

سرهنگ خورشاد: لندکروز قاچاق 300 میلیاردی در ساری کشف شد

ایالات‌متحده در تکاپوی انتخاب رئیس بانک مرکزی لبنان

بازگشت دلار به روند صعودی

ارتش آمریکا به ده‌ها هدف در یمن حمله کرد

اخراج با قانون قرن هجدهمی

جنگ زیر سایه مذاکره

سال آینده چند روز تعطیل رسمی دارد؟

چرایی افزایش نمایندگان بهارستان

برگزاری ششمین جشنواره قرآن و عترت با محور سوره مبارکه لقمان

بم قطب خودروسازی بخش خصوصی در کشور است

ناو یو اس اس هاری ترومان هدف حمله انصارالله قرار گرفت

به‌راستی یقه چه کسی را برای مهار تورم باید گرفت؟

یقه دولت

هفته‌‌‌ای دو روز برای سیاستگذاری

مقصر شماره‌یک تورم کیست؟

تولید موبایل‌ به شیوه ODM؛ بد یا خوب؟

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی